'Banyak pincang dalam industri pelancongan kita'

Oleh Syed Azwan Syed Ali
syedazwan@bharian.com.my
2010/12/28
Syarikat salah guna, pajak permit semakin menjadi-jadi

KUALA LUMPUR: Kemalangan membabitkan bas persiaran mengorbankan 28 nyawa, termasuk 25 pelancong dari Thailand, pada minggu lalu mendedahkan kepincangan dalam industri pelancongan negara membabitkan penyelewengan permit bas persiaran. Syarikat pelancongan yang memiliki permit bas persiaran, memajak atau menyewakan permit kepada pihak kedua yang jelas menyalahi peraturan kenderaan pelancongan mengikut Akta Pelesenan Kenderaan Pelancongan 1999. Akta itu secara jelas menyatakan permit tidak boleh dipindah milik, tetapi dalam kemalangan pada 20 Disember lalu, bas persiaran terbabit mempunyai dua nama syarikat.

Sumber industri berkata, syarikat yang memajakkan permit biasanya mengenakan bayaran minimum RM500 hingga RM1,000 sebulan bagi setiap permit dengan sebuah syarikat pelancongan dianggar memiliki purata 10 permit.

“Kegiatan memajakkan permit dipercayai berlaku sejak 10 tahun lalu dan semakin menjadi-jadi sejak kebelakangan ini,” katanya kepada Berita Harian.

Ia diakui Presiden Persatuan Pengusaha-Pengusaha Bas SeMalaysia (PMBOA), Datuk Mohamad Ashfar Ali yang mengesahkan ada bas persiaran digunakan sebagai bas ekspres dan menggunakan khidmat ulat tiket untuk mendapatkan pelanggan di luar kawasan stesen bas kerana beroperasi secara tidak sah serta hanya bergerak apabila mempunyai jumlah penumpang mencukupi.
“Kebanyakan bas ini tiada insurans dan tidak sesuai diguna sebagai bas ekspres,” katanya sambil menambah kebanyakan bas persiaran atau bas sewa yang dijadikan bas ekspres tidak menggunakan lebuh raya bagi mengelakkan dicekup pihak berkuasa.

Menurut Statistik Kementerian Pelancongan, ada 9,699 bas persiaran diluluskan oleh Bahagian Pelesenan Kementerian Pelancongan termasuk bas persiaran dari Brunei, Singapura dan Thailand sehingga 31 Oktober lalu dengan 4,602 bas persiaran beroperasi di jalan raya selepas didaftarkan dengan JPJ.

Sementara itu, sumber Kementerian Pelancongan mengesahkan pihaknya menerima aduan mengenai kegiatan itu dan sekurang-kurangnya sebuah syarikat dikenakan tindakan dibatalkan lesen kerana terbabit dalam kegiatan itu.

“Kementerian menyedari masalah ini, namun untuk membuktikan kegiatan memajakkan permit agak rumit dan mengambil masa. Antara tindakan ialah melakukan proses audit yang menyeluruh mengenai rekod operasi syarikat terbabit,” katanya.

Naib Presiden Persatuan Agensi-Agensi Pelancongan dan Pengembaraan Malaysia (MATTA) Kedah bagi Pelancongan Dalam Negeri dan Pengangkutan, Jafree Don, berkata kegiatan memajakkan permit memberikan banyak kesan buruk kepada industri pelancongan jika gagal ditangani dengan baik.

Katanya, ia menyebabkan persaingan tidak sihat di kalangan agensi pelancongan dan menyebabkan banyak syarikat berdaftar gulung tikar kerana gagal bersaing dengan syarikat tidak berdaftar yang menanggung kos operasi lebih rendah.

“Selain itu, syarikat yang menyewa permit mengubah suai bas untuk membawa lebih ramai penumpang bagi mendapat keuntungan cepat walaupun kenderaan berisiko terbabit dalam kemalangan.

“Penumpang yang menaiki bas yang terbabit dalam kemalangan pula tidak akan dilindungi insurans. Kegiatan itu juga akan menjejaskan imej negara kerana banyak bas persiaran membawa pelancong asing,” katanya.

Pakar pengangkutan awam Universiti Kebangsaan Malaysia, Prof Dr Abd Rahim Md Nor, berkata pihak berkaitan, terutama Pusat Pemeriksaan Kenderaan Berkomputer (PUSPAKOM) dan Jabatan Pengangkutan Jalan (JPJ) perlu mencari penyelesaian segera bagi mengatasi masalah itu.

“Tidak perlu menuding jari pada mana-mana pihak tapi pihak terbabit perlu menjelaskan kenapa bas melebihi kapasiti penumpang terus beroperasi dan bagaimana ia melepasi pemeriksaan berkala di PUSPAKOM,” katanya